Marktmeesters, van alle markten thuis

Marktmeesters controleren en handhaven de orde op de markten. De Hollandse marktmeester houdt toezicht op de verschillende soorten handel die zich op de markt of op de rivieren afspeelt. Ook heeft de marktmeester een belangrijke sociale functie op de gemeentelijke markten.

De marktmeester controleert de handelaar op een aantal zaken. 

Geldige vergunning. 

Branche. 

Toegewezen plaats 

Op de aangemelde handel.

Marktmeesters, zij zorgen voor de organisatie van en het toezicht op de markten die onder het beheer van de dienst marktwezen vallen. Dit kunnen dagelijkse markten, wekelijkse markten, jaar markten, bijzondere markten of seizoengebonden markten (bijv. kerstmarkten) zijn.

De marktmeester is de belangrijke schakel tussen het publiek en de gemeentelijke dienst marktwezen. Zij weten wat zich afspeelt, lossen voorkomende problemen op. De marktmeester wijst voor aanvang van de markt de standplaats aan de kooplieden (handelaren) toe en regelt tevens de loting van de standwerkers. Tenslotte vult de marktmeester open marktplaatsen met de meelopers volgens de meeloperlijst. Meelopers zijn kooplieden die min of meer op de bonnefooi naar een markt gaan en kijken of er nog een vrije plek is op die dag.

De marktmeester zorgt, dat iedereen die met de markt te maken heeft, zich aan de regels houdt en het standgeld (via meestal een maandelijkse overschrijving) betaalt. Verder bemiddelt de marktmeester bij conflicten en is hij/zij het aanspreekpunt als er zich iets voor mag doen wat niet gewenst is. Natuurlijk is de marktmeester ook een sociaal aanspreekpunt. Kortom de marktmeester is de spil waar de markt uiteindelijk om draait en de man/vrouw van de organisatie tussen het publiek, de kooplui en de diverse aanverwante diensten.

 

De marktmeesters werken meestal onder het beheer van de gemeentelijke marktbeheerder of commerciële onderneming, de markt is dan geprivatiseerd. Hij of zij is degene die het beleid maakt en met de politie of de brandweer overlegt over maatregelen bij calamiteiten, brand, ongeval, diefstal enz.De marktbeheerder is ook degene die vergunningen verstrekt, schorsingen uitdeelt en hij/zij heeft de bevoegdheid om de kooplui hun vergunning in te trekken, hij/zij is degene die je verantwoording verschuldigd bent (als marktkoopman zijnde) voor je werkzaamheden.

De marktmeesters-geschiedenis is ook interessant:

Rond 1500 sprak men van een registermeester die de taak van de tegenwoordige marktmeester bediende, hij hield in den oude markt tijd aantekeningen bij van het aangevoerde vee en regelde de plaatsen van verkoop op de toen bestaande Hollandse markten.

 

Rond 1650 was er voor het eerst spraken van een marktmeester en wel op de Amsterdamse Beesten- en Ossenmarkt aan de stadszijde van de Utrechtsepoort (Frederiksplein), historicus Wagenaar schreef het volgende:

'De Beesten- of Ossenmarkt is een ruim veld, in 't midden doorsneeden van de straat, die naar de Utrechtse Poort leidt, en met hoog geboomte bezet. Langs de Ossenmarkt, meest ten westen van de poort gelegen, zyn houten balien opgeregt, aan welcken de beesten worden vastgemaakt. Verder westwaarts, staan eenige stallingen, waarin het vee des nagts geplaatst wordt. Ook is hier de wooning van den marktmeester...

 

De markt is, wyders, ook met eene balie omringd, en met een hek afgeslooten, op dat de beesten niet zouden verdreeven worden, voor dat de Impost en Excijns voldaan is, 't welk in de wooning van den marktmeester geschiedt.'

 

Marktmeester aan het werk

Een taak welk een marktmeester tot zijn functie mag rekenen is de administratie, natuurlijk gaat ook de marktmeester mee met zijn tijd en dient hij enige kennis van een PC en aanverwante nieuwe hard en software te hebben desondanks is de 'echte' marktmeester het meeste op de markt te vinden 's-morgens over de markt om de standplaatsen te controleren en de plaatsen die niet bezet zijn te noteren en uit te delen aan de meelopers. Meestal gebeurt dit volgens een wachtlijst en anders volgt er een eerlijke loting, de meelopers mogen dan de op die dag lege marktkraam gaan bezetten. Hiernaast ziet U het zogenoemde meelopen, vele zullen trachten een plaats te bemachtigen door veel aanwezig te zijn en zodoende op de lijst in rang toe te nemen (een hogere en betere plaats te bemachtigen voor een toewijzing). De marktmeesters zorgen voor een goede opbouw van de markt, branch bij branch.

De marktmeester probeert met alle partijen rekening te houden om zodoende tot een redelijke oplossing te komen in geval van bijvoorbeeld een conflict.

 

Marktmeester, een kantoorbaan?

De marktmeesters zullen altijd in actie moeten komen, op kantoor moeten er altijd administratieve taken uitgevoerd worden en bijgehouden worden welke marktkooplui die dag hun kraam hebben bezet en het geïnde standgeld verwerken. Ook moet de marktmeester rapportages maken van de handelaren die zich niet aan de regels hebben gehouden en dient hij dit door te geven aan de marktbeheerder. In de oude tijden had de marktmeester ook een zware taak aan het verdelen van de kramen! Met de marktbeheerder dient de marktmeester ook besprekingen te voeren of er misschien verbetering in de organisatie aangebracht kan worden en natuurlijk zijn regelmatige contacten met mensen van andere gemeentelijke diensten ook zeer belangrijk. Te denken valt bijvoorbeeld aan de brandweer, politie, kraamzetters, de belastingdienst, het water- en elektriciteitsbedrijf, de dienst openbare werken, de gemeentelijke reiniging kortom iedereen waarmee samen gewerkt dient te worden op de openbare weg.

 

Dat het beroep van de marktmeester al in de vroege tijden om assistentie vroeg blijkt uit het volgende:

 

Amsterdam had in den oude tijd de zuivelmarkt, met de boter werd veel gerommeld het stadsbestuur vaardigde een controle en een verbod uit, om op straat boter te verkopen door de lopers en kruiers. De marktmeesters traden hier streng tegen op en kregen de bevoegdheid om bekeuringen uit te delen, waarbij hij assistentie kon vragen van de schoutdienaren. Marktmeester, een eeuwen oud nostalgisch beroep!De marktmeesters zullen altijd in actie moeten komen, op kantoor moeten er altijd administratieve taken uitgevoerd worden en bijgehouden worden welke marktkooplui die dag hun kraam hebben bezet en het geïnde standgeld verwerken. Ook moet de marktmeester rapportages maken van de handelaren die zich niet aan de regels hebben gehouden en dient hij dit door te geven aan de marktbeheerder. In de oude tijden had de marktmeester ook een zware taak aan het verdelen van de kramen! Met de marktbeheerder dient de marktmeester ook besprekingen te voeren of er misschien verbetering in de organisatie aangebracht kan worden en natuurlijk zijn regelmatige contacten met mensen van andere gemeentelijke diensten ook zeer belangrijk. Te denken valt bijvoorbeeld aan de brandweer, politie, kraamzetters, de belastingdienst, het water- en elektriciteitsbedrijf, de dienst openbare werken, de gemeentelijke reiniging kortom iedereen waarmee samen gewerkt dient te worden op de openbare weg.

Dat het beroep van de marktmeester al in de vroege tijden om assistentie vroeg blijkt uit het volgende:

Amsterdam had in den oude tijd de zuivelmarkt, met de boter werd veel gerommeld het stadsbestuur vaardigde een controle en een verbod uit, om op straat boter te verkopen door de lopers en kruiers. De marktmeesters traden hier streng tegen op en kregen de bevoegdheid om bekeuringen uit te delen, waarbij hij assistentie kon vragen van de schoutdienaren. Marktmeester, een eeuwen oud nostalgisch beroep!

Bron: Hollandse Markten